Σαράντος Παυλέας

Μέσα μου πάντα έχω την παιδική μου Αρεόπολη,
την ηλικία των μικρών και των μεγάλων θρανίων,
την αγαπώ καλύτερα
απ’ ό,τι θα μπορούσε ν’ αγαπήσει κανείς τη μητέρα του,
γιατί η μακρινή μου τώρα πολιτεία του Ταϋγέτου
μ’ έθρεψε με τον αγέρα της το βουνίσιο,
σε κείνη πρωτάκουσα τα στάχυα, πράσινα κύματα,
που δίνουν στους Μανιάτες
το σκληρό, φρυγμένο, κριθαρένιο ψωμί τους
μαζί με τη σκληράδα της αντοχής και την αγάπη της ελευθερίας.
Στην πλατεία όπου κάποτε ξεκίνησαν μια χούφτα άνθρωποι πολεμιστές
τον ελεύθερο δρόμο της Καλαμάτας
από κει περνούσαμε λιτανεύοντας τις εικόνες μας,
από κει πηγαίναμε στων εξωκκλησιών μας τις αγρύπνιες
και ψέλναμε ευλαβικά το τραγούδι της στη γιορτή της Θεοτόκου.
Την καμπάνα σημαίναμε κάποτε παιδιά,
τη βουερή στο ψηλό καμπαναριό της
και καλούσαμε τους πιστούς, τους ξωμάχους
να γυρίσουν απ’ τον κόπο της ημέρας.
Το καλοκαίρι μάς έψηνε το σώμα η θάλασσα του Διρού,
όπου μέσα στις σπηλιές αντηχούσε υπόκωφο το κύμα
και στις φυρονεριές έβγαιναν τα καβούρια απ’ τη θαλάμη τους
και τολμούσαν να παίζουν στις μαυριδερές πετρούλες.
Πάνω στον Αϊ – Λιά υπάρχει άραγε η θεόρατη βαλανιδιά ακόμη
που τη φανταζόμουν να σκούζει ολομόναχη μέσα στην αγριεμένη νύχτα
πάνω από τη σάρα των μεγάλων πουλιών καθώς μανιάτισσα μοιρολογίστρα;
Πόλη των παιδικών μου χρόνων, μ’ έλκεις καθώς όνειρο,
δε θέλω να σε ξαναδώ και το ιδανικό σου φάντασμα να το χάσω.
Το τραγούδι μου αυτό τ’ αφήνω στα πόδια σου, πόλη περήφανη,
γιατί μ’ αγκάλιασες κάποτε πάνω στο γενναίο σου και πιστό κόρφο,
τώρα προσεύχομαι μαζί με τους κατοίκους σου πάντα να ευτυχείς.

Όταν για πάντα κοιμήθηκεν η μητέρα μας
στο βουνίσιο κοιμητήρι του χωριού μας,
η πρώτη μου αδερφή
φύτεψε στη μικρή τοποθεσία του ύπνου της μιαν αγριοτριανταφυλλιά.
Τον άλλο χρόνο η δεύτερή μου αδερφή μπόλιασε την αγριοτριανταφυλλιά
και τις ημέρες του Μαΐου γεμίζει από τα τριαντάφυλλά της πλήθος.
Η τρίτη αδερφή είμαι εγώ και μένω ακόμη στο χωριό.
Κάθε άνοιξη από το χριστιανικό κοιμητήρι μας περνώ.
Βλέπω τα κόκκινα τριαντάφυλλα και λέγω στη φίλη μου:
«Να, εκεί κοιμάται για καλά η μητέρα μου
και τ’ άλικα τριαντάφυλλα, μικρές σημαιούλες ζωής,
στολίζουν την ανάπαυσή της
σα να τρέφονται, σα να ’ναι το χαρούμενο αίμα της καρδιάς της,
σαν το καλοσυνάτο αίμα της καρδιάς της, της καρδιάς μου».

Σε σπίτια θρήνου μεγάλωνα στο νότο
κι ένα σπίτι θρήνου έχτισα στο βορρά·
στην εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών
ήμουν έφηβος ερασιτέχνης ψάλτης,
στην Αρεόπολη της Μάνης,
όπου ο δυνατός άνεμος,
μερικές νύχτες με αυξημένη θύελλα,
έπαιρνε στα χέρια του
τη γλώσσα της ψηλής καμπάνας
και την καμπάνιζε μέσα στη νύχτα·
σε σπίτια θρήνου μεγάλωσα στο νότο
κι ένα σπίτι θρήνου έχτισα στο βορρά,
φυτευμένος εδώ στα βόρεια σύνορα της χώρας μου,
δάσκαλος και ποιητής μαζί.

Από τη συλλογή «Οι Μέτοχοι» (1987).

Παρακολουθούσα κάποτε το πείσμα ενός μυρμηγκιού,
αυτού του ελάχιστου πλάσματος που κήρυττε στην πράξη
της εργασίας τον ύμνο
με το θερινό του παράδειγμα·
μετέφερε φορτίο πολύ στο σώμα του δυσανάλογο,
ν’ αγκυλώνεται σε μη ομαλά μέρη,
να εμποδίζεται από εσοχές κι εξοχές αγκαθιών
κι αυτό να μην παραιτείται·
ν’ αψηφάει τον άνεμο
και να πηγαίνει πότε εμπρός
και πότε πίσω από τον άνεμο·
πότε κόντρα πότε υποχωρώντας λοξά,
δίνοντας λιγότερη επιφάνεια
για λιγότερη λήψη από τον άνεμο·
στο τέλος να συνωστίζεται στη φωλιά, να περιμένει·
να δυσκολεύεται και τέλος
βρίσκοντας τη σειρά του και την ευκαιρία του
να χάνεται στο βάθος της
για να παραδώσει στους αποθηκάριους
τον ανυποχώρητο το μόχθο του.

Από τη συλλογή «Oι μέτοχοι» (1987)

Μά τις περαστικές ρυτίδες που αφήνει περνώντας
πάνω στην επιφανειακή δερμάτινη ροή του
κατεβαίνοντας στο ευθύ ποτάμι, ένας δυνατός αγέρας,
μά το φυτό που στηρίζεται στη ρίζα του για να χαρίζει
χωρίς να το γνωρίζει το άνθος τού γέλιου του, σ’ αγαπώ·
μά το ράμφος το πεισματικό τού πετροκότσυφα
που σκάβει το πρόσφατο χιόνι για την τροφή του, σ’ αγαπώ·
μά τα πουλιά που γυρίζουν να κουρνιάσουν
σε πρόχειρες ή χτισμένες φωλιές, σ’ αγαπώ·
μά το γιομάτο φεγγάρι που στέκεται πάνω από το βουνό
σαν ένα στρόγγυλο κι επίσημο πορφυρό πιάτο, σ’ αγαπώ.

Από τη συλλογή Συνειδησιακό Υπόγειο του 1985.