Ο Σαράντος Παυλέας (5|18/04/1917 – 15/07/2005) γεννήθηκε στην Πλάτσα της Μεσσηνιακής Μάνης τον Απρίλιο του 1917. Έκανε σπουδές Φιλολογίας και Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1945 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Εργάστηκε ως καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης στο Αμύνταιο, στη Θεσσαλονίκη στο Β’ Γυμνάσιο και στο Πειραματικό Σχολείο του Α.Π.Θ. και ως Γυμνασιάρχης στην Αξιούπολη, στην Ξάνθη και στο Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης. Είχε παντρευτεί την καθηγήτρια μαθηματικών στη Μέση Εκπαίδευση Ευαγγελία Τρυψιάνη. Κόρη τους ήταν η ποιήτρια Ρωξάνη Παυλέα (1951-1990).
Το 1939 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή «Αποδημίες». Ακολούθησαν ποιητικές συλλογές, μελέτες και άρθρα του σε περιοδικά της Θεσσαλονίκης. Υπήρξε πολυγραφότατος με 52 περίπου εκδοθείσες συλλογές. Του έχουν απονεμηθεί το 2ο Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1979, το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1983 και το Βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Ουράνη το 1991 (για τις ποιητικές συλλογές «Φορητός Καθρέπτης» και «Ελεγεία για της Ρωξάνης Παυλέα την τολμηρή της αναχώρηση»). Ήταν μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών. Επίσης, μέλος της κριτικής επιτροπής των βραβείων του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά. Η θρησκευτική αφετηρία είναι εμφανής στο έργο του που έχει ουμανιστικό χαρακτήρα.
Θεωρείται ιδιαίτερη περίπτωση μεταξύ των ποιητών της γενιάς του, στέκεται στη φωτεινή πλευρά της ζωής, την ομορφιά της φύσης, τη χαρά, την ελπίδα.
Είναι ποιητής εγκεφαλικός όσο και συναισθηματικός. Αν και δίνει μια ενορατική εικόνα, η ποίησή του είναι γειωμένη και ανθρωποκεντρική και το αισθητικό της κάλλος απορρέει κυρίως από το ηθικό της βάρος. Οι μορφές αντλούν το σχήμα τους κατευθείαν από τα ψυχικά και πνευματικά βιώματα του ποιητή.
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, πολωνικά.
Πέθανε στις 15 Ιουλίου του 2005 στη Θεσσαλονίκη.
Εργογραφία
- Αποδημίες (1939)
- Το τραγούδι των ωκεανών (1948)
- Ωδή στο Αιγαίο (1949)
- Η συμφωνία της χαράς (1950)
- Γυμνή γη (1951)
- Ζωντανή χλόη (1952)
- Χαμένη άνοιξη (1954)
- Αισιοδοξία και υπερηφάνεια (1955)
- Ζεστή ομιλία (1956)
- Ισχυρή ζωή (1957)
- Θαλασσινή φήμη (1958)
- Ο κόσμος του Παπαδιαμάντη (1958, μελέτη)
- Καθαρός καρπός (1959)
- Θέληση και σκιά (1960)
- Γαλανή γέφυρα (1961)
- Γραμμή της ημέρας (1962)
- Έλξη και δίχτυ (1963)
- Μεσοδιάστημα (1964)
- Αναγωγή στη μονάδα (1965)
- Άνθη στοχασμού (1965)
- Αμαρτία και προσευχή (1968)
- Τότε και τώρα (1971)
- Το κήτος (1973)
- Λαβύρινθοι (1974)
- Ποιητικά θεωρήματα (1975)
- Κατοικημένα όστρακα (1976)
- Σεισάχθεια Α – Β – Γ (1977)
- Αύριο θα χρειαστεί να φορούμε φτερά (1978)
- Ύμνος στον ήρωα Κωνσταντίνο Δαβάκη και άλλα ανέκδοτα ποιήματα (1956-1979) (1979)
- Αλεκτροφωνία και αρχαϊκό μειδίαμα (1980)
- Ποιητικοί συνειδησιακοί διάλογοι (1981, σε 2 τόμους)
- Μνήμη των διακοσίων δικαίων των σκοτωμένων στο σκοπευτήριο της Καισαριανής 1944 (1982)
- Το όνομά μας ήταν ενοχή (1983, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών)
- Ενδοδυναμική (1984, σε 2 τόμους)
- Συνειδησιακό υπόγειο (1985)
- Αναφορά στον Ηρακλή για τον καθαρμό της οικουμένης (1986)
- Οι μέτοχοι (1987)
- Εισαγωγή στα μέγιστα και ελάχιστα σύμπαντα (1988)
- Οι άγγελοι και τα πουλιά δε γνώριζαν σύνορα (1989)
- Κάποτε σ’ όλο το σώμα είχαμε μάτια και φτερά και σήμερα δεν είχαμε (1990)
- Ο φορητός καθρέφτης (1990)
- Ελεγεία για της Ρωξάνης Παυλέα την τολμηρή της αναχώρηση (1990)
- Ελεγείες της Ρωξάνης (1991)
- Η τραγική ηρωίδα Ρωξάνη Παυλέα και το έργο της (1992)
- Λυρικές αναβάσεις στη μνήμη της Ρωξάνης (1992)
- Συμπαθητικός ύμνος στη διαλεκτική ευσέβεια (1994)
- Ηρωική συμφωνία στη μνήμη της Ρωξάνης (1994)
- Συμπαντική διδακτική (1995)
- Συμπαντική νοημοσύνη (1995)
- Συμπαντική ιθαγένεια (1998)